Anna Banasiak "Zieleniak ’44"

projekty

Cykl pod tytułem Zieleniak ’44 to opowieść o traumie międzypokoleniowej, odnosząca się do wydarzeń, które miały miejsce podczas II wojny światowej, w czasie Powstania Warszawskiego na Ochocie.

W dniach 5-20 sierpnia 1944 roku Zieleniak, który w czasach pokoju pełnił funkcję targowiska, stał się obozem przejściowym dla wysiedlonej ludności cywilnej. W świadectwach osób, które przeżyły, jawi się jako miejsce bestialskich mordów, a przede wszystkim gwałtów dokonywanych na kobietach i dziewczynkach przez oddziały RONA (rosyjska dywizja wchodząca w skład Waffen SS).

Kobiety, które jako dziewczynki przeżyły piekło na Zieleniaku, niemal bez wyjątku nigdy nikomu nie powiedziały tego, co tam naprawdę się wydarzyło. Dożyły już sędziwego wieku i umierają powoli śmiercią naturalną. Nie tylko one są jednak bohaterkami mojej opowieści, lecz także ich córki i wnuczki. Dopiero kolejne pokolenia są w stanie powrócić do tamtych wydarzeń, przywrócić pamięć, godność, szacunek zamordowanym i zgwałconym kobietom.

Ten cykl fotografii to próba uświadomienia sobie skutków traumy międzypokoleniowej i szansy uzdrowienia. Prezentowanymi obrazami są przede wszystkim kolaże i fotomontaże złożone z fotografii wykonanych współcześnie w okolicach targowiska nadal zwanego Zieleniakiem, zdjęć i dokumentów oraz dziecięcych rysunków pochodzących z archiwum rodzinnego.

Dziś na Zieleniaku toczy się normalne życie. Najlepsze miejsce do codziennych zakupów. Jest tam wszystko. Łącznie ze wspomnieniami o tym, co działo się tam w sierpniowe dnie i noce 1944 roku. Czy da się ukryć głęboko w sobie cały ten ból i cierpienie – i normalnie żyć?